طبقه بندی مطالب
پربازدیدترین مطالب
مقالات منتخب هفته
جزئیات مطلب
اهمیت بیضه نزول نکرده – پاسخ به سئوالات متداول
تعداد بازدید:18776
بیضۀ نزول نکرده یک بیماری نسبتا شایع می باشد. تخمین زده می شود که ۵-۳ درصد نوزادان تازه متولد شدة پسر، دارای بیضة نزول نکرده باشند. این میزان در نوزادن نارس حدود ۳۰ درصد است. بیضۀ نزول نکرده دارای عوارض بالقوه خطرناک مثل ناباروری، اختلالات جنسی و سرطان بیضه است. متاسفانه تعداد قابل توجهی از والدین یا به وجود بیضۀ نزول نکرده اهمیت نمی دهند و یا اینکه اصلا نمی دانند که فرزندشان دارای مشکل بیضۀ نزول نکرده است. در این نوشتار سعی می شود یک راهنمای جامع در قالب پاسخ به سئوالات متداول جهت والدین گرامی فراهم شود.
۱٫ بیضه نزول نکرده چیست؟
بیضة نزول (Undescended Testis = UDT) نکرده یک مشکل نسبتاً شایع در نوزادان پسر است که در آن یک یا هر دو بیضه در محل طبیعی خود که همان کیسة بیضه است قرار ندارد. بیضه ها در دوران جنینی در داخل شکم جنین تکامل می یابند و با بزرگ شدن سن جنین از یک مسیر مشخصی پائین آمده و در داخل کیسة بیضه قرار می گیرند. مسیر نزول بیضه، کانال یا مجرای مغبنی است که در کشالة ران قرار دارد. اگر پائین آمدن بیضه در هر قسمت از مسیر طبیعی آن متوقف شود، به آن عدم نزول بیضه یا بیضة نزول نکرده (Undescended Testis) می گویند.
۲٫ میزان شیوع بیضۀ نزول نکرده در مابین کودکان چقدر است؟
بیضة نزول نکرده (Cryptorchidism) یکی از شایعترین اختلالات مادرزادی است که پسر بچه ها را گرفتار می سازد. مادرزادی بدین معنی است که هنگام تولد مشکل با نوزاد وجود دارد. در حدود ۸۰ درصد موارد فقط یکی از بیضه ها تحت تأثیر قرار می گیرد. تخمین زده می شود که ۵-۳ درصد نوزادان تازه متولد شدة پسر، دارای بیضة نزول نکرده باشند. این میزان در ۶ ماهگی به ۳-۲ درصد می رسد، چون بعد از تولد بیضه نزول کرده و در محل طبیعی خود قرار می گیرد. این میزان در نوزادن نارس حدود ۳۰ درصد است.
۳٫ آیا امکان نزول بیضه با گذشت زمان و قرار گرفتن آن در محل طبیعی وجود دارد؟
بله. تعدادی از موارد بیضۀ نزول نکرده بخودی خود در طول سال اول زندگی نزول کرده و در محل طبیعی قرار می گیرند، بدین دلیل نباید در عمل جراحی این کودکان عجله کرد.
۴٫ چه عواملی سبب عدم نزول بیضه می شوند؟
در اکثر موارد، علت مشخصی را نمی توان پیدا کرد.
۵٫ چگونه می توان عدم نزول بیضه را تشخیص داد؟
تشخیص آن با معاینة کودک توسط پزشک حائز شرایط است. گاهاً بیضة نزول نکرده (Cryptorchidism) را می توان در قسمت تحتانی شکم در ناحیة کشالة ران لمس کرد. ما یک اصطلاح دیگری داریم بنام بیضه های بالا کشیده شده (Retractile Testis) که در آن بیضه در بالا و در ابتدای کیسة بیضه قرار می گیرد و نباید این موضوع را با عدم نزول بیضه (UDT) اشتباه کرد. هوای سرد سبب بالا کشیده شدن بیضه ها می شود، بنابراین کودک را نباید در هوای سرد معاینه کرد. بیضه های بالا کشیده شده را می توان با دست و به اصطلاح دوشیدن، پائین آورد و در داخل کیسة بیضه قرار داد.
۶٫ من دارای یک فرزند پسر شش ماهه هستم بیضه های وی گاهی بالا و گاهی پائین در داخل کیسه بیضه هستند، آیا فرزند من نیاز به اقدام خاصی دارد؟
اینگونه بیضه ها را بیضه های یویوئی می گویند و معمولا با بزرگ شدن کودک در سرجای اصلی خود قرار می گیرند و نیاز به اقدام خاصی ندارند.
۷٫ من دارای یک فرزند پسر ۸ ماهه هستم یکی از بیضه های وی در بالای کیسه بیضه قرار دارد ولی من می توانم با دوشیدن آنرا پائین آورده و در داخل کیسه بیضه قرار دهم، آیا فرزند من نیاز به اقدام خاصی دارد؟
اینگونه کودکان نیاز به اقدام خاصی ندارند و بتدریج بیضه در محل اصلی قرار می گیرد، ولی اگر بیضه مدت زمان طولانی در محل خود نباشد، بهتر است عمل جراحی شود.
۸٫ آیا می توان هر زمانی اقدام به اصلاح جراحی بیضۀ نزول نکرده کرد؟
خیر. همانطور که در بالا ذکر شد در چند ماه اول زندگی تعدادی از بیضه های نزول نکرده در محل طبیعی قرار می گیرند، ولی حداکثر تا یک سالگی می توان منتظر نزول بیضه شد و گرنه بیضه کار کرد خود را از دست می دهد.
۹٫ بیضۀ نزول نکرده چه عوارضی دارد؟
بیضه نزول نکرده دارای سه عارضه بالقوه خطرناک است بخصوص اگر دو طرفه باشد: ناباروری، افزایش خطر ابتلا به سرطان بیضه و پیچش بیضه.
۱۰٫ احتمال ابتلا به سرطان بیضه در کودکان مبتلا به بیضۀ نزول نکرده چقدر است؟
میزان شیوع سرطان بیضه در مردیکه دارای یک بیضة نزول نکرده بوده است، یک در هزار می باشد. این میزان در جمعیت عادی یک در ۱۰۰ هزار است. یعنی خطر ایجاد سرطان بیضه در بیضه های نزول نکرده، ۱۰ برابر جمعیت عادی است.
۱۱٫ آیا خطر سرطان فقط در بیضه نزول نکرده بالا می رود؟
متأسفانه خیر. در این کودکان خطر سرطان بیضه در بیضه طرف مقابل نزول کرده نیز افزایش می یابد. جالب توجه این است که ۲۰ درصد سرطانهائیکه در مردان با سابقة بیضة نزول نکرده یک طرفه اتفاق می افتند، در طرفی است که دارای بیضة نزول کردة طبیعی است.
۱۲٫ آیا پائین آوردن به موقع بیضۀ نزول نکرده افزایش خطر ابتلا به سرطان بیضه را از بین می برد؟
متاسفانه خیر. پائین آوردن بیضه با جراحی و قراردادن آن در محل طبیعی، از شیوع سرطان بیضه در این افراد نمی کاهد، بلکه بیضه در محلی قرار می گیرد که به راحتی قابل معاینه است.
۱۳٫ پس تکلیف چیست؟
به این گونه افراد آموزش داده می شود که خودشان چگونه بیضه را معاینه کرده و هر یافتة غیر طبیعی را به پزشک اطلاع دهند. هر قدر بیضه در سنین پائینتر در محل طبیعی خود قرار گیرد، از میزان خطر سرطان کاسته می شود، ولی به میزان جمعیت عادی نمی رسد. هر گونه تغییر، توده و درد در بیضه باید به اطلاع پزشک برسد.
۱۴٫ اهمیت پیچش بیضه در این کودکان در چیست؟
پیچش بیضه درد شدید ایجاد می کند و اگر بیضه در داخل شکم قرار گیرد ممکن است با اورژانسهای شکمی مثل آپاندیسیت اشتباه شود.
۱۵٫ کی باید عمل جراحی انجام شود؟
بیضه ای که موقع تولد در محل طبیعی قرار ندارد، اغلب در ۶ ماه اول زندگی پائین آمده و در محل طبیعی قرار می گیرد. بهتر است قبل از تصمیم به جراحی تا پایان ۶ ماهگی صبر کرد. اگر در پایان ۶ ماهگی ما بیضه را لمس نکنیم و یا اینکه بیضه خیلی بالا قرار گرفته باشد، بعید است که بدون درمان پائین آمده و در محل طبیعی قرار گیرد. گاهاً بیضه ها بشدت آسیب دیده و بعلت پیچ خوردن طناب بیضه در داخل رحم مادر، تقریباً از بین رفته اند، اینگونه بیضه ها را باید درآورد و نباید در داخل کیسة بیضه قرار داد.
۱۶٫ آیا به غیر از جراحی روش دیگر برای درمان بیضۀ نزول نکرده وجود دارد؟
سابق بر این هورمون درمانی نیز در این کودکان توصیه می شد ولی اخیرا توصیه می شود که از هورمون درمانی برای بیضۀ نزول نکرده اجتناب شود.
۱۷٫ من ۲۸ ساله هستم و دارای یک بیضه نزول نکرده می باشم، ازدواح کرده ام، و دارای یک فرزند نیز هستم، نیاز به چه اقدامی دارم؟
پائین آوردن و ثابت کردن بیضه در این سن بیفایده است، شما حتما احتیاج به جراحی دارید ولی بهتر است بیضه مبتلا با جراحی خارج شود.
۱۸٫ من ۳۲ ساله هستم و دارای یک بیضه نزول نکرده می باشم، ولی هنوز ازدواح نکرده ام، نیاز به چه اقدامی دارم؟
پائین آوردن و ثابت کردن بیضه در این سن بیفایده است، شما نیز حتما احتیاج به جراحی دارید ولی بهتر است بیضه مبتلا با جراحی خارج شود.
۱۹٫ من مبتلا به بیضه نزول نکرده هستم، می خواهم ازدواج کنم، در رابطه با همسر آینده نیاز به چه اقدامی هست؟
شما باید حتما موضوع را به همسر آینده خود بگوئید، اگر بیضه نزول نکرده دو طرفه به موقع عمل نشده و یا اصلا عمل نشده دارید، به احتمال قریب به یقین نابارور هستید و همسر آینده شما باید اینرا بداند. در ضمن باید حتما قبل از ازدواج حداقل دو بار آزمایش تجزیه منی انجام دهید تا میزان باروری شما قبل از ازدواج مشخص شود. بنده بیماران بسیاری داشته ام که سرانجام ازدواج آنها طلاق بوده است.
۲۰٫ آیا اقدامی برای داشتن ظاهر طبیعی کیسه بیضه وجود دارد؟
بله. در بسیاری از موارد بعلت خالی بودن کیسه بیضه مرد از نظر روانی احساس کمبود می کند و استرس دارد، در این موارد می توان با گذاشتن پروتز بیضه به کیسه های بیضه ظاهر طبیعی داد.
۲۱٫ من ۲۱ ساله هستم موقع تولد بیضه سمت چپ در محل خود قرار نداشت و پزشک نیز نتوانست آنرا در کشاله ران لمس کند، سونوگرافی نیز نتوانست بیضه را پیدا کند، آیا من نیاز به اقدام اضافی دارم؟
در تعدادی از مواردیکه بیضه در محل طبیعی خود قرار ندارد، کودک مبتلا به بیضۀ نزول نکرده نیست، بلکه مبتلا به فقدان بیضه است منتهی ممکن است بیضه در داخل شکم باشد و لمس نشود و انجام سونوگرافی برای تشخیص فقدان بیضه کافی نیست. در این موارد باید حتما با اقدامات دقیق تر مثل CT اسکن و لاپاراسکوپی فقدان بیضه به اثبات برسد، و گرنه خطر سرطان بیضه وجود خواهد داشت. گاها حتی در مواردیکه مشکوک هستیم و نمی توانیم با اقدامات پاراکلینیک وجود و یا عدم وجود بیضه را ثابت کنیم، نیاز به جراحی وجود دارد.
۲۲٫ آیا جراحی بیضة نزول نکرده دارای عوارض خاصی است؟
در پزشکی هیچ نوع عمل جراحی وجود ندارد که بدون عارضه باشد، منتهی میزان عوارض و شدت آن در هر عمل جراحی متفاوت است. جراحی بیضة نزول نکرده نیز می تواند همراه با چند عارضه باشد، ولی حتمی نیست. مثل تمامی اعمال جراحی، عفونت زخم و خونریزی ممکن است اتفاق بیفتد. شریانی که به بیضه خون می رساند آنقدر باریک و نازک است، که حتی گاهی با عینکهائی که دارای درشت نمائی هستند نیز نمی توان آنرا دید، اگر حین عمل این شریان آسیب ببیند، بعلت قطع جریان خون بیضه، بیضه از بین می رود. آسیب جدی بعدی که می تواند اتفاق بیفتد، قطع شدن لولة منی بر است، آن هم جزو ساختمانهائی است که در داخل طناب منوی قرار دارد.
۲۳٫ من ۳۰ ساله هستم و در دوران کودکی تحت عمل جراحی بیضه نزول نکرده سمت چپ قرار گرفته ام، ولی بیضه من هنوز بالا و در ابتدای کیسه بیضه است. دلیل آن چیست و آیا نیاز به اقدام خاصی دارم؟
گاهاً بعلت کوتاه بودن طناب منوی بخصوص اگر بیضه در داخل شکم باشد نمی توان بیضه را تا موقعیت پائین تر، پائین آورد، و آنرا در محل طبیعی قرار داد. اگر عمل جراحی کودک قبل از یک سالگی انجام شود، گاهاً می توان با جراحی دوم یک سال بعد، بیضه را پائین تر آورد. ولی اگر در سنین بالا، مثلاً سن مدرسه جراحی انجام شود، دیگر در همان بار اول جراحی است که تا حد امکان بیضه را پائین می آورند. بعد از جراحی معاینة منظم بیضه ها لازم است.
۲۴٫ آیا می توان از عدم نزول بیضه جلوگیری کرد؟
خیر. فعلاً اقدامی برای پیشگیری از عدم نزول بیضه وجود ندارد.
۲۵٫ وقتی یک فرد بعد از سن بلوغ متوجه می شود که دارای یک بیضة نزول نکرده است، چه کار باید کرد؟
وقتی یک فرد در سن بلوغ و یا بعد از آن متوجه عدم نزول بیضه می شود، پائین آوردن بیضه کمکی به بهبود باروری وی نخواهد کرد، بعد از سن بلوغ معمولاً برای کاهش دادن خطر سرطان بیضه، بیضه بجای پائین آورده شدن، درآورده می شود، و اگر بعد از ۴۰ سالگی تشخیص داده شود، معمولاً اقدام خاصی لازم نیست.
۲۶٫ آیا باید به فرزند خود بگوئیم که وی دارای سابقة بیضة نزول نکرده بوده است؟
بله. حتی اگر بیضة نزول نکرده در سال اول زندگی کودک با جراحی اصلاح شده باشد، شانس ایجاد مشکلات باروری در آینده در این کودک بیشتر خواهد بود. مشکلات باروری و افزایش خطر سرطان بیضه، با بزرگ شدن فرد بیشتر می شوند، و فرد باید از این موضوع آگاهی کافی داشته باشد. به اینگونه پسر بچه ها آموزش داده می شود که بصورت مرتب بیضه خود را از نظر وجود ورم و هر نوع توده معاینه کنند، و هر نوع مورد غیر طبیعی را به پزشک گزارش نمایند. به تجربه توصیه می شود که قبل از ازدواج، اینگونه افراد از نظر باروری بررسی شوند، و حتماً موضوع را قبل از ازدواج با همسر آیندة خود در میان بگذارند، چون سبب مشکلات قانونی بعدی می گردد. متأسفانه در جامعة ما حتی افرادیکه دارای بیضة نزول نکردة دو طرفه هستند، موضوع را از همسر آیندة خود کتمان می کنند، و پس از ازدواج کار به محاکم قضائی کشیده می شود. ضمناً کم نیستند والدینی که موقع سربازی رفتن فرزندان خود، متوجه عدم نزول بیضه در فرزند خود می شوند، چون قبل از ورود به خدمت سربازی، یک معاینه پزشکی از تمامی مشمولین خدمت سربازی بعمل می آید.
کانال تلگرام مخصوص باروری و ناباروری:
https://t.me/nabarvaridrsafarinejad
https://t.me/salamatjensidrsafarinejad
https://t.me/zegiltanasolidrsafarineiad
https://t.me/joinchat/AAAAAAwbWHZ0u7-g9So4kQ
در رابطه با این پست نظری ثبت نشده است ...