ده اقدام مورد نیاز بیماران مبتلا به سنگ کلیه – Kidney Stone

تعداد بازدید:6938

بیماری سنگ کلیه یک مشکل شایع می باشد که اگر بدرستی با آن برخورد نشود خطر از بین رفتن کلیه ها و دیالیز وجود دارد. علاوه از آن اگر بیمار مبتلا به سنگ کلیه بداند که به چه اقداماتی نیاز دارد، در بیش از ۹۰ درصد موارد می تواند از اعمال جراحی متعدد و هزینه های هنگفت آن جلوگیری کند. در این نوشتار سعی شده است که مهمترین اقدامات مورد نیاز این بیماران توضیح داده شوند.

افرادیکه دارای سنگ کلیه (Kidney Stone) هستند و سنگ آنها درمان می شود به احتمال ۷۰ درصد سنگ آنها در ۵ سال آینده عود خواهد کرد. گاها بعضی از افراد به سرعت سنگ می سازند که به آنها سنگ ساز فعال می گویند. اگر فردی در شش ماه گذشته بیش از دو بار مبتلا به سنگ کلیه (Renal Stone) شده باشد به وی سنگ ساز فعال گفته می شود.

یک بیماری که دارای سنگ کلیه می باشد، به ترتیب باید اقدامات زیر را انجام دهد:

۱٫ اندازه گیری میزان کراتینین خون

۲٫ هر فردی که برای اولین بار مبتلا به سنگ کلیه می شود باید قبل از اقدامات درمانی یک عکس رنگی (IVP) از سیستم ادراری انجام دهد تا هر نوع اختلال در سیستم ادراری مثل تنگی حالب مشخص شوند. در تعدادی از موارد علت سنگ سازی کلیه همین اختلالات آناتومیک مثل تنگی حالب می باشد.

۳ پس از اینکه مشخص شد کراتینین خون و عکس رنگی طبیعی است، نوبت به درمان سنگ می رسد. اگر سنگ کلیه کوچکتر از ۵ میلی متر باشد، نیاز به اقدام درمانی نیست و باید منتظر شد تا دفع شود. می توان با تجویز داروهائی دفع سنگ را تسریع کرد. توجه داشته باشید که دفع سنگ همراه با درد فوق العاده شدید خواهد بود.

۴٫ اگر شما دارای سنگ کوچکتر از ۵ میلی متر هستید باید در سال اول هر سه ماه سونوگرافی انجام دهید تا هر گونه بزرگ شدن سنگ تشخیص و به موقع درمان مناسب شود. اگر شما پیگیری نکنید ممکن است هم تعداد سنگ زیاد شود و هم اینکه اندازه آن بقدری بزرگ شود که نیازمند عمل جراحی باشد. سنگ کلیه معمولا علامتی ندارد و اگر سنگ از کلیه خارج و وارد حالب شود آن موقع درد ایجاد می کند.

۵٫ اگر اندازه سنگ مابین ۱۵-۶ میلی متر باشد، باید سنگ شکن شود و باید هر چه زودتر نسبت به سنگ شکنی اقدام کرد، چون اگر این سنگ از کلیه خارج و وارد حالب شود هم درد شدید ایجاد می شود و هم به احتمال زیاد دفع نشده و باید عمل جراحی شود.

۶٫ در افرادیکه بنا به عللی دارای یک کلیه هستند، باید حتما قبل از سنگ شکن یک لوله ای بنام Double J در داخل حالب گذاشته شود (شکل). همانطور که از اسم آن بر می آید، هر دو انتهای این لوله بشکل J است که یک سر آن در داخل لگنچه کلیه و سر دیگر آن در داخل مثانه قرار می گیرد و ادرار را مستقیما از کلیه به مثانه می ریزد. اگر این لوله گذاشته نشود قطعات سنگ پس از سنگ شکنی وارد حالب شده و سبب انسداد حالب می شوند و چون بیمار فقط یک کلیه دارد، دچار قطع ادرار شده و حالت خطرناک پیش می آید.

۷٫ اگر شما مثلا داری سه عدد سنگ هر کدام به اندازه ۷، ۸، و ۹ میلی متری هستید، باز باید سنگ شکنی کنید. منتهی نیاز به چند جلسه سنگ شکنی دارید و بهتر است قبل از سنگ شکن یک لوله Double J در حالب گذاشته شود تا قطعات سنگ منجر به انسداد حالب نشوند.

اگر اندازه سنگ بزرگ باشد و یا سنگهای متعدد وجود داشته باشند می توان برای جلوگیری از انسداد حالب، کمک به دفع سنگ و جلوگیری از ایجاد درد شدید در بیمار با نظر پزشک قبل از سنگ شکن لوله Double J در حالب گذاشت، ولی در بیمارانیکه یک کلیه دارند، آن باید حتما گذاشته شود.

۸٫ اگر اندازه سنگ داخل کلیه بیش از ۱۵ میلی متر باشد، شما نیاز به عمل جراحی دارید.

۹٫ حدود ۹۰ درصد سنگهای کلیه، سنگهای کلسیمی هستند و هیچ درمانی برای حل کردن و آب کردن این نوع سنگها وجود ندارد، بنابراین بیمار نباید خود را با بعضی از داروها بخصوص داروهای گیاهی سرگرم کند. در ضمن اشخاصی که دارای سنگهای کلسیمی هستند لازم نیست مصرف لبنیات را محدود کنند، در حقیقت اگر بیماری دارای سنگهای کلسیمی باشد و لبنیات را از رژیم غذائی حذف کند، شروع به سنگ سازی خواهد کرد. شما باید مصرف مواد غذائی حاوی اگزالات، مثل نوشابه، حبوبات و شکلات را کاهش دهید.

۱۰٫ آخرین اقدامی که نیاز دارید، مشخص ساختن علت سنگ سازی است. با مشخص شدن علت سنگ سازی می توان توسط اقداماتی از تشکیل مجدد سنگ جلوگیری کرد. برای اینکار شما نیازمند انجام آزمایشات اختصاصی در خون و ادرار ۲۴ ساعته هستید. این بررسی باید وقتی صورت گیرد که کلیه ها عاری از سنگ شده باشند، و گرنه جواب آزمایشات قابل اعتماد نخواهد بود.

---

• 
• 

---

آرشیو مقالات اورولوژی عمومی