کلیۀ نعل اسبی

تعداد بازدید:2405

کلیه ها در حالت طبیعی در پهلوها در زیر دنده ها در اطراف ستون فقرات قرار دارند (شکل ۱). کلیه ها در دوران جنینی در داخل لگن ایجاد می شوند و رفته رفته با تکامل، کلیه ها صعود کرده و در محل طبیعی خود قرار می گیرند. اختلالات مادرزادی کلیه ها نسبتاً شایع است. یکی از این اختلالات بهم چسبیدن کلیه هاست (Fusion Anomalies)، که آن نیز انواع مختلف دارد. مثلا ممکن است کلیه یک طرف به طرف مقابل رفته و به قطب تحتانی کلیه طرف مقابل بچسبد.

یکی اختلالات بهم چسبیدن کلیه ها این است که قطب تحتانی هر دو کلیه در جلوی ستون فقرات بهم می چسبند و ظاهری شبیه به نعل اسب ایجاد می کنند که به آن کلیه نعل اسبی (Horseshoe Kidney) می گویند (شکل ۲ و ۳). این بیماری نسبتاً شایع است. از هر ۵۰۰ نوزاد یک نفر آنها دارای کلیه نعل اسبی است. کلیه نعل اسبی در پسران دو برابر دختران دیده می شود. یک زمینه ارثی نیز برای آن قائل هستند. گاهاً در دو قلوها، هر دو مبتلا به کلیه نعل اسبی می باشند. در ۱۵ درصد دخترانیکه دارای سندرم ترنر (یک بیماری ژنتیکی) هستند، کلیه نعل اسبی وجود دارد.

علائم

این کلیه ها معمولاً بدون علائم هستند، یک سوم این بیماران بدون علامت باقی می مانند. اگر علائم وجود داشته باشند، ناشی از عفونت ادراری، انسداد حالب و سنگ کلیه می باشند. گاه بیمار ممکن است دارای درد شکم و حالت تهوع باشد. موضوع مهم این است که میزان عفونت ادراری و سنگ کلیه در بیمارانیکه داراری کلیه نعل اسبی (Horseshoe Kidney) هستند، بیشتر از موارد طبیعی است.

عوارض داشتن کلیه نعل اسبی کدامها هستند:

-انسداد در مسیر خروج ادرار از کلیه که می تواند سبب از بین رفتن کلیه ها شود.
-عفونت ادراری
-سنگ کلیه
-سرطان کلیه

شایعترین اختلال همراه با کلیه نعل اسبی، انسداد محل اتصال حالب به لگنچه کلیه (UPJO) است که در ۳۵ درصد بیماران دیده می شود. علاوه از آن شیوع سنگ کلیه در این بیماران خیلی زیاد است. بررسیها نشانداده اند که ۶۰-۲۰ درصد این بیماران مبتلا به سنگ کلیه می شوند. علت آن قرار گرفتن غیر طبیعی حالب و انسداد می باشد. انسداد ادراری علاوه از اینکه سبب شیوع زیاد سنگ ادراری می شود، میزان عفونت ادراری را نیز افزایش می دهد، میزان عفونت ادراری در این بیماران ۴۱-۲۷ درصد است. تعدادی از این بیماران دارای ریفلاکس (Reflux) ادراری نیز هستند (برگشت ادرار از مثانه به طرف کلیه ها)، و ریفلاکس ادراری بیماران را مستعد عفونت ادراری می کند. اکثریت سرطان کلیه در افراد عادی از بافت کلیه است، سرطان ناشی از پوشش داخل لگنچه کلیه نادر است. خطر سرطان کلیه ناشی از پوشش لگنچه کلیه در بیماران مبتلا به کلیه نعل اسبی ۴-۳ برابر افراد عادی است.

مطلب مهم در این بیماران وجود سایر اختلالات در سیستم ادراری است. پنجاه درصد این بیماران دارای ریفلاکس ادراری، ده درصد دارای حالب دو گانه، و ۴ درصد از پسران دارای بیضه های نزول نکرده هستند. در ۷ درصد دختران مبتلا، رحم دو شاخ دیده می شود. مطلب مهم وجود اختلالات در سایر اعضاء بدن است. در ۸۵ درصد این بیماران اختلالات در سیستم قلبی – عروقی، اسکلتی و دستگاه گوارش دیده می شود.

درمان

درمان در این بیماران موقعی نیاز می شود که دارای عوارض باشند. گاهاً لازم می شود که دو کلیه را از هم دیگر جدا کرد. اگر بیمار مبتلا به انسداد محل اتصال حالب به لگنچه کلیه است باید حتما درمان شود. سنگ کلیه معمولاً با سنگ شکنی درمان می شود و گاهاً نیز نیاز به جراحی پیدا می کند.

تشخیص

وقتی فردی مشکوک به داشتن کلیه نعل اسبی است، نه تنها باید وجود آنرا ثابت کرد، بلکه باید مشخص ساخت که آیا عوارض داشته است یا نه. معمولاً از بررسیهای زیر استفاده می شود:

· آزمایش و کشت ادرار از نظر وجود عفونت ادراری
· عکس رنگی از کلیه ها: نه تنها وجود کلیه نعل اسبی را ثابت می کند، بلکه وجود عوارض را نیز مشخص می کند.
· CT اسکن که جایگاه مهم در تشخیص کلیه نعل اسبی، سرطان کلیه و سنگ کلیه دارد.

پیگیری: این بیماران لازم است بصورت دوره ای از نظر وجود عوارض زیر تحت نظر بوده و بررسیهای لازم انجام شوند:

-انسداد حالب
-عفونت ادراری
-سنگ کلیه
-سرطان کلیه

کانال تلگرام بیماریهای ارولوژی:

https://telegram.me/drsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص باروری و ناباروری:

https://t.me/nabarvaridrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص سلامت جنسی:

https://t.me/salamatjensidrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص زگیل تناسلی:

https://t.me/zegiltanasolidrsafarineiad

کانال تلگرام مخصوص ترانسها:

https://t.me/Iraniantransgender

 

---

• 
• 
• 

---

آرشیو مقالات تخصصی اورولوژی زنان