آزواسپرمی – توقف تولید اسپرم بالغ

تعداد بازدید:6067

آزواسپرمی (Azoospermia) به معنی فقدان اسپرم در مایع منی می باشد به عبارت دیگر تعداد اسپرمها صفر است. آزواسپرمی طیف وسیعی از بیماریها را شامل می شود و دلایل زیادی دارد. در داخل هر یک از بیضه ها حدود ۲۰۰ لوله اسپرم ساز وجود دارند که در آنها سلولهای زایا تقسیم شده و پس از طی کردن مراحل مختلف به اسپرم بالغ تبدیل و از طریق لوله منی بر وارد مایع منی شده و خارج می شوند.

فرایند تولید اسپرم در مردان خیلی پیچیده است. در داخل لوله های منی ساز یک ردیف از سلولهای زایا وجود دارند که باید تکامل و تقسیم یافته و تبدیل به اسپرم بالغ شوند. این سلولهای زایا را سلولهای اولیه یا اسپرماتوگونی می گویند. یک سلول اسپرماتوگونی تحت تقسیم میتوز قرار گرفته و تولید دو عدد سلول بنام اسپرماتوسیت اولیه می کند سپس هر سلول اسپرماتوسیت اولیه تحت تقسیم میوز قرار گرفته و تبدیل به دو سلول اسپرماتوسیت ثانویه می گردد. در مرحله بعدی هر سلول اسپرماتوسیت ثانویه باز دچار تقسیم و تکامل شده و سلولی بنام اسپرماتید را ایجاد می کند. اسپرماتیدها تحت تغییرات شدید قرار گرفته و تبدیل به سلول اسپرم بالغ یا اسپرماتوزوئید می شوند. این فرایند را فرایند تولید اسپرم یا اسپرماتوژنز می گویند. در بیمارانیکه دارای آزواسپرمی هستند، یک عده دارای سلول زایا یا همان اسپرماتوگونی می باشند ولی فرایند تکامل تا یک نقطه پیش رفته و بعد متوقف می شود. برای تشخیص این بیماری نیاز به نمونه برداری از بیضه ها یا همان بیوپسی است. در جواب بیوپسی مثلا نوشته می شود که تکامل تا مرحله اسپرماتوسیت اولیه بوده است. هر قدر تکامل مراحل بیشتری را طی کند شانس درمان بیماری بیشتر است. این بیماران دارای آزواسپرمی با بیمارانیکه کلا فاقد سلول زایا می باشند فرق می کنند. در مردان مبتلا به آزواسپرمی که فاقد سلول زایا در بیضه ها می باشند هیچ راه درمانی وجود ندارد. در انسان تکامل اسپرم دارای شش مرحله است و ۶۴ روز طول می کشد. یعنی یک سلول زایا بخواهد تبدیل به اسپرم بالغ شود باید ۶۴ روز منتظر شد، بدین علت هر نوع درمان برای بهبود کیفیت اسپرم نیازمند حداقل شش ماه زمان یا دو دوره تکامل اسپرم می باشد.

در بیمارانیکه دارای توقف در تکامل اسپرم می باشند باید حداکثر سعی را کرد تا علت آن مشخص شود، چون مواردیکه علت نامشخص دارند معمولا غیر قابل درمان هستند. یکی از علل مهم این بیماری استفاده نابجا و بیش از حد از هورمونهای استروئیدی یا همان تستوسترون می باشد که بیشتر توسط ورزشکاران استفاده می شود ولی امروزه در ترکیب تعداد زیادی از داروهای چربی سوز نیز به مقدار زیاد می توان از این هورمونها یافت. سایر مواردیکه می توانند سبب توقف تولید اسپرم در بیضه ها شوند عبارتند از:

· دیابت
· بیماری سارکوئیدوز
· نارسائی کلیه
· افزایش کلسیم خون

ولی در عمل بندرت می توان علتی برای این بیماری یافت و اکثر قریب به اتفاق موارد مادرزادی هستند. امروزه برای موارد توقف اسپرم بشرطیکه در مراحل پیشرفته باشد درمان موثر وجود دارد. از هر سه نفر مبتلا به این بیماری یک نفر آن با درمان دارای اسپرم بالغ در مایع منی خواهد شد. طول مدت درمان ۱۲-۶ ماه و در ضمن پرهزینه می باشد.

موضوع مهم تشخیص صحیح این بیماری است. تعداد قابل توجهی از مواردیکه در آن بیمار مبتلا به آزواسپرمی فاقد سلول زایا تشخیص داده شده است در بررسی و نمونه برداریهای بیشتر مشخص می شود که نه تنها دارای سلول زایا می باشد، بلکه این سلولها به مقدار قابل توجهی نیز تکامل یافته اند. اگر در مرد مبتلا به آزواسپرمی اندازه بیضه ها و میزان هورمون FSH طبیعی باشد به احتمال زیاد دارای توقف در فرایند تولید اسپرم است. اساس تشخیص، نمونه برداری صحیح و متعدد از هر دو بیضه و وجود یک پاتولوژیست متبحر و با تجربه است که در نمونه ها بتواند مراحل تکامل را تشخیص و گزارش کند.

کانال تلگرام مخصوص باروری و ناباروری:

https://t.me/nabarvaridrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص سلامت جنسی:

https://t.me/salamatjensidrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص زگیل تناسلی:

https://t.me/zegiltanasolidrsafarineiad

کانال تلگرام مخصوص ترانسها:

https://t.me/joinchat/AAAAAAwbWHZ0u7-g9So4kQ

---

---

آرشیو مقالات تخصصی اورولوژی مردان