سرطان گردن رحم

تعداد بازدید:1555

سرطان گردن رحم (Cervical Cancer) دومین سرطان شایع در خانمها است و متأسفانه در مراحل ابتدائی علائمی ایجاد نمی کند. یکی از مهمترین علائم سرطان گردن رحم خونریزی غیر طبیعی است. عامل اصلی سرطان گردن رحم ابتلا به ویروس زگیل تناسلی است که از راه مقاربت و تماس جلدی منتقل می شود. استفاده از کاندوم از انتقال این ویروس صد در صد جلوگیری نمی کند، خانمها باید حداکثر سعی و تلاش را بکنند که مبتلا به ویروس HPV و یا زگیل تناسلی نشوند.

سرطان گردن رحم (Cervical Cancer) دومین سرطان شایع در خانمها می باشد. دو گروه از خانمها بیشترین شانس ابتلا به سرطان گردن رحم دارند: خانمهای ۳۹-۳۵ ساله و خانمهای ۶۴-۶۰ ساله. حدود ۵۰ درصد خانمهائیکه سرطان گردن رحم در آنها تشخیص داده می شود هرگز تست پاپ اسمیر نداده اند و ده درصد خانمهائیکه سرطان پیشرفته دارند در ۵ سال گذشت تست پاپ اسمیر نداده اند.

گردن رحم پائین ترین قسمت رحم است. امروزه مشخص شده است که عامل اصلی سرطان گردن رحم، ویروس عامل بیماری زگیل تناسلی (Genital Wart) یا همان ویروس HPV می باشد. زگیل تناسلی یک بیماری آمیزشی است و از طریق مقاربت و تماس جلدی به راحتی منتقل می شود. استفاده از کاندوم از انتقال این ویروس بصورت صد در صد جلوگیری نمی کند. بعد از اینکه این ویروس وارد بدن شد تا آخر عمر باقی می ماند ولی در عده ای سیستم ایمنی بدن ممکن است چند سال بعد این ویروس را از بین ببرد. این ویروس سبب تغییراتی در سلولهای گردن رحم می شود که منجر به سرطان می گردد. امروزه بعلت گنجاندن واکسیناسیون زگیل تناسلی در برنامه واکسیناسیون کشوری در اروپا و آمریکا، از مرگ و میر ناشی از سرطان گردن رحم (Cervical Cancer) در کشورهای مذبور به مقدار زیادی کاسته شده است.

 علل سرطان گردن رحم کدامها هستند؟

اکثر سرطانهای گردن رحم ناشی از ویروس HPV می باشند. اگر خانمی با مردیکه دارای این ویروس است نزدیکی داشته باشد، این ویروس را به راحتی خواهد گرفت. همین جا باید متذکر شد که از هر صد نفر آلوده به این ویروس فقط در ۵ نفر ضایعات زگیلی در ناحیه تناسلی ایجاد می شوند، بنابراین اگر کسی در سابقه و یا فعلا دارای ضایعات پوستی زگیل مانند نیست، دلیلی بر این نیست که مبتلا به ویروس HPV نمی باشد. این ویروس بیش از ۴۰ نوع دارد که دو نوع ۱۶ و ۱۸ سبب سرطان گردن رحم می شوند. یک خانم می تواند سالها این ویروس را در بدن خود داشته باشد بدون اینکه از آن مطلع باشد، چون این ویروس هیچ علامتی بجز زگیل ایجاد نمی کند. این ویروس در بدن سالها بعد می تواند منجر به سرطان گردن رحم شود. به این دلیل خانمها باید مرتب پاپ اسمیر بدهند تا هر گونه مورد غیر طبیعی تشخیص داده شود. با انجام تست پاپ اسمیر می توان تغییرات قبل از سرطانی شدن را پیدا کرد.

علائم سرطان گردن رحم

سرطان گردن رحم در مراحل ابتدائی علامتی ندارد با پیشرفت سرطان ممکن است علائم زیر ظاهر شوند:

• خونریزی غیر طبیعی از واژن
• بهم خوردن پریودهای ماهیانه
• خونریزی با هر تماس با گردن رحم مثل نزدیکی
• درد لگنی یا نزدیکی درناک
• ترشحات خون آلود از واژن
• خونریزی پس از یائسگی

 

چگونه سرطان گردن رحم (Cervical Cancer) تشخیص داده می شود؟

خانمها بصورت روتین تست پاپ اسمیر می کنند در حین انجام این تست هر نوع تغیر سرطانی در گردن رحم قابل تشخیص است. اگر نتیجه تست پاپ اسمیر غیر طبیعی باشد تستهای تکمیلی از جمله نمونه برداری انجام می شوند.

عوامل خطر زا برای سرطان گردن رحم کدامها هستند؟

یک عده فاکتورهائی سبب می شوند که خانم برای سرطان گردن رحم مستعد شود، این فاکتورها عبارتند از:

• داشتن شرکای جنسی متعدد. اگر یک خانمی با مردی رابطه جنسی داشته باشد که این مرد قبلا با چند نفر دیگر رابطه داشته است، مثل این است که با شرکای جنسی تمام آن خانمها رابطه دارد. علت آن امکان زیاد آلوده شدن به ویروس HPV است.
• داشتن رابطه جنسی قبل از سن ۱۸ سالگی
• ضعف در سیستم ایمنی بدن. اگر خانمی آلوده به ویروس HPV باشد و به هر دلیلی سیستم ایمنی بدن وی ضعف داشته باشد، امکان ابتلا به سرطان گردن رحم در وی زیادتر می شود.
• کشیدن سیگار: سیگار سبب تشدید اثرات ویروس HPV می شود.

 

تستهای تشخیصی

اگر سرطان گردن رحم (Cervical Cancer) در مراحل ابتدائی تشخیص داده شود امکان درمان آن خیلی زیاد است. بنابراین بررسی منظم از نظر سرطان گردن رحم توصیه می شود. برای این امر توصیه می شود خانمها از سن ۲۱ سالگی غربالگری از نظر سرطان گردن رحم را شروع کنند. برای غربالگری از تست پاپ اسمیر و HPV DNA تست استفاده می شود. اگر قبل ار ۳۰ سالگی تست پاپ اسمیر طبیعی باشد نیاز به تست HPV نیست. برای تشخیص سرطان گردن رحم از دیدن گردن رحم توسط کولپوسکوپ (یک نوع وسیله که درشت نمائی زیاد دارد)، تست پاپ اسمیر و نمونه برداری از گردن رحم استفاده می شود.

مرحله بندی

برای مشخص ساختن نوع درمان و پیش آگهی بیماری از مرحله بندی سرطان استفاده می شود. در مرحله بندی در حقیقت وسعت سرطان را مشخص می کنند و اینکه سرطان تا چه اندازه در محل و در بدن منتشر شده است. برای مرحله بندی از رادیوگرافی سینه، سی تی اسکن، ام آر آی و آزمایشات خون استفاده می شود. سرطان گردن رحم دارای ۴ مرحله است، هر قدر مرحله بیماری زیادتر باشد، پیش آگهی بدتر است:

مرحله ۱: سرطان محدود به گردن رحم است.

مرحله ۲: سرطان علاوه از گردن رحم خود رحم را نیز گرفتار کرده است ولی هنوز وارد فضای لگن نشده است.

مرحله ۳: سرطان وارد لگن شده و یک سوم تحتانی واژن را نیز گرفتار کرده است.

مرحله ۴: در این مرحله سرطان وارد اعضاء مجاور مثل مثانه شده و یا به اعضاء دور دست مثل ریه منتشر شده است.

درمان سرطان گردن رحم

درمان سرطان گردن رحم (Cervical Cancer) بستگی به مرحله بیماری، شرایط عمومی یا سلامتی بیمار و ترجیح بیمار دارد.

جراحی: جراحی بر دو نوع است اگر سرطان در مراحل خیلی ابتدائی باشد فقط رحم برداشته می شود ولی اگر سرطان پیشرفته باشد رحم، قسمتی از واژن و غدد لنفاوی لگن خارج می گردند.

پرتودرمانی: اگر سرطان در مراحل اولیه باشد پرتودرمانی به همان میزان جراحی موثر است ولی در سرطانهای پیشرفته پرتودرمانی همراه با شیمی درمانی تجویز می شود.

شیمی درمانی: اگر سرطان پیشرفته باشد چاره ای جز شیمی درمانی وجود ندارد.

اقدامات پیشگیری کننده از سرطان گردن رحم

• هنگام نزدیکی از کاندوم استفاده کنید، کاندوم خطر آلودگی به ویروس HPV را کم می کند ولی صفر نمی کند.
• اولین نزدیکی را به تأخیر بیندازید
• از داشتن شرکای جنسی متعدد اجتناب کنید
• از کشیدن سیگار خودداری کنید
• واکسن زگیل تناسلی (Genital Wart) را بزنید

واکسیناسیون از ابتلا به بسیاری از انواع خطرناک ویروس HPV جلوگیری می کند. در اروپا و آمریکا دختران ۱۲-۹ ساله را واکسن می زنند، ولی اگر دختری واکسن را نزده باشد ما بین ۲۶-۱۳ سالگی هم می توان زد. بهترین موعد واکسیناسیون قبل از شروع رابطه جنسی است. اگرکسی واکسن زد نباید خیالش کاملا راحت شود باید هر از چندگاهی تست پاپ اسمیر انجام شود. ما بین ۲۹-۲۱ سال تست پاپ اسمیر هر ۳-۲ سال توصیه می شود و در خانمهای ما بین ۶۵-۳۰ سال هر سه سال توصیه می شود. اگر تست پاپ اسمیر همراه با تست HPV باشد هر ۵ سال انجام می شود. اگر خانمی احساس بکند که نیاز به پیگیری بیشتری دارد فواصل پاپ اسمیر را می توان کمتر کرد.

تنها راه قطعی عدم آلوده شدن به ویروس HPV نداشتن رابطه جنسی است.

---

• 
• 
• 

---

آرشیو مقالات سلامت بانوان