طبقه بندی مطالب
پربازدیدترین مطالب
مقالات منتخب هفته
جزئیات مطلب
وازکتومی و رابطه آن با سرطان پروستات
تعداد بازدید:4717
بیش از دو دهه است که رابطه وازکتومی با سرطان پروستات مطرح است و مطالعات مختلف نتایج متفاوتی را در این مورد گزارش کرده اند؛ ولی این روزها اظهارنظرهای زیادی در مورد رابطه وازکتومی با سرطان پروستات می شود. باید توجه داشت که در علم پزشکی باید مواردی را مورد استناد قرار داد که معتبر باشند. در یک دهه اخیر، پزشکی مبتنی بر شواهد (Evidence Based Medicine) مورد قبول جامعه علمی پزشکی قرار گرفته و مطالب منتج از پزشکی مبتنی بر شواهد اعتبار زیادی داشته و می تواند مورد استناد قرار گیرند. در این نوشتار سعی شده است اطلاعات از معتبرترین منابع در اختیار خوانندگان محترم قرار گیرد و در پایان یک استتنتاج کلی بعمل آید.
وازکتومی یک عمل ساده، موثر و بی خطر جهت جلوگیری از بارداری است و در تمام دنیا مرسوم است. هر سال در آمریکا حدود ۵۰۰ هزار وازکتومی انجام می شود ولی متاسفانه مثل سایر موارد بنده از وجود آماری از تعداد وازکتومی در سال در کشورمان اطلاع ندارم. این عمل اگرچه ساده، بی خطر و ارزان است ولی مردها تمایل چندانی برای انجام آن ندارند و اکثرا خانمها را وادار به بستن لوله های رحمی (توبکتومی) می کنند. در امریکا از زوجهائیکه قصد جلوگیری از بارداری دارند فقط ۹ درصد مردان وازکتومی می کنند در صورتیکه ۲۷ درصد زنان تحت توبکتومی (قطع کردن لوله های رحمی) قرار می گیرند. انجام وازکتومی از هر لحاظ (از نظر عوارض، هزینه و سهولت انجام) بر توبکتومی ارجح است. یک مطالعه که بیشتر مورد استناد قرار می گیرد مطالعه ای است که در دانشگاه هاروارد صورت گرفته و در ژورنال جاما (JAMA) در سال ۱۹۹۳ به چاپ رسیده است. در این مطالعه ۱۰۰۵۵ نفر مرد که وازکتومی شده بودند و ۳۷۸۰۰ مرد که سابقه وازکتومی نداشتند بمدت ۴ سال تحت نظر قرار گرفتند. محققین مربوطه به این نتیجه رسیدند که در مدت چهار سال پیگیری، خطر سرطان پروستات در مردانیکه وازکتومی شده بودند ۱٫۶ برابر مردانی بود که وازکتومی نشده بودند. ولی این مطالعه بزودی زیر سئوال رفت. در سال ۱۹۹۴ در یک مطالعه بزرگ در دانمارک تعداد ۷۵ هزار مرد که وازکتومی شده بودند به مدت ۱۲ سال تحت نظر قرار گرفتند و آنها با جمعیت مردان عادی دانمارک از نظر وقوع سرطان پروستات و سرطان بیضه مورد مقایسه قرار گرفتند. نتیجه این بررسی در مجله پزشکی بریتانیا (BMJ) منتشر شد. در این مطالعه به این نتیجه رسیدند که وازکتومی خطر سرطان بیضه و پروستات را در مردان افزایش نمی دهد. بالاترین میزان وازکتومی در دنیا در کشور نیوزیلند انجام می شود. مطالعه معتبر دیگر از این کشور است که در سال ۲۰۰۲ در مجله جاما (JAMA) چاپ شد. در این مطالعه با این نتیجه رسیدند که وازکتومی حتی پس از ۲۵ سال خطر سرطان پروستات را افزایش نمی دهد. در مواردیکه مطالعات متعدد انجام می شوند، در علم پزشکی روشی بنام متا آنالیز (Meta-Analysis) وجود دارد که در آن نتایج مطالعات معتبر به روشهای علمی مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرند. در کشور چین وازکتومی بشدت جهت کنترل جمعیت رواج دارد. در یک بررسی متا آنالیز در کشور چین، نتایج ۲۷ مطالعه مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. نتایج این مطالعه در سال ۲۰۰۹ در مجله Zhonghua Nan Ke Xue چاپ شد. آنها به این نتیجه رسیدند که مطالعات مورد بررسی رابطه ای ما بین وازکتومی و سرطان پروستات را نشان نمی دهد. یکی از معتبرترین مجلات ارولوژی دنیا The Journal of Urology است. در یک مطالعه که در سال ۲۰۰۸ در این مجله چاپ شد، محققین به این نتیجه رسیدند که رابطه ای مابین وازکتومی و سرطان پروستات وجود ندارد. در یک مطالعه دیگر که در این ژورنال در سال ۲۰۰۲ چاپ شد باز رابطه ای ما بین سرطان پروستات و وازکتومی وجود نداشت. از طرف دیگر در یک مطالعه متا آنالیز دیگر که در کشور آمریکا صورت گرفته است و در آن نتایج ۱۷ مطالعه در مورد وجود رابطه ما بین سرطان پروستات و وازکتومی مورد بررسی قرار گرفته است، محققین به این نتیجه رسیده اند که وازکتومی خطر سرطان پروستات را به میزان مختصر و ۱۰ درصد به ازای هر ۱۰ سال پس از وازکتومی را افزایش می دهد. ولی محققین همین مطالعه اظهار داشته اند که یافته های آنها ممکن است یک خطای آماری (Bias) باشد و نیاز به بررسی بیشتر در این مورد است (Prostate Cancer Prostatic Dis). در یک مطالعه در کبک کانادا که در سال ۲۰۰۲ در مجله Health Place چاپ شد محققین به این نتیجه رسیدند که وازکتومی خطر سرطان پروستات را پس از ۱۰ سال از گذشت زمان وازکتومی افزایش می دهد. باز در این بررسی خود محققین ذکر کرده اند که یافته های آنها ممکن است ناشی از خطای آماری باشد.
سرطان پروستات وابسته به عوامل زیادی است مهمترین فاکتورهای تاثیر گذار در شیوع سرطان پروستات عبارتند از: سابقه فامیلی سرطان پروستات، نژاد، وزن، رژیم غذائی، کشیدن سیگار، میزان مصرف کلسیم روزانه، میزان فعالیت روزانه و غیره. این عوامل در جوامع مختلف متفاوت هستند. در جوامع مدرن انجمنهای علمی عهده دار بررسی میزان شیوع بیماریهای مربوطه، تهیه راهنماهای درمان (Guidline) و غیره در هر رشته علمی مربوطه هستند. متاسفانه عملکرد انجمنهای علمی در ایران در اکثر قریب به اتفاق موارد محدود به برگزاری همایش (؟؟!!) می باشد. در رابطه با رابطه وازکتومی و رابطه آن با سرطان پروستات در کشورمان باید انجمنهای علمی مربوطه یا مبادی ذیربط در وزارت بهداشت به سئوالات زیر پاسخ دهند:
· چند درصد از زوجها برای پیشگیری از بارداری از وازکتومی استفاده می کنند؟
· سالانه چه میزان وازکتومی در کشور انجام می شود؟
· در ۱۰ سال گذشته از تعداد وازکتومی در کشور کاسته شده یا افزایش یافته است؟
· میزان شیوع سرطان پروستات در مردان کشور ما چقدر است؟
· آیا میزان شیوع سرطان پروستات در جمعیت مردان کشور که وازکتومی شده اند متفاوت از جمعیت عادی است؟
لازم به ذکر است که برای پاسخ دادن به سئوالات فوق باید بررسیهای اپیدمیولوزیک تخصصی مثل بسیاری از کشورهای دیگر انجام شوند. تا آن موقع نمی توان قضاوت کرد که تاثیر وازکتومی در شیوع (کاهش یا افزایش) سرطان پروستات در مردان ایرانی چیست؟
در رابطه با این پست نظری ثبت نشده است ...